In 1969 wordt Guy Jespers benoemd tot (toen) de jongste onderzoeksrechter ooit in België. Jong, rijk, charmant en dé rijzende ster binnen de Gentse justitiewereld. Hij staat bekend om zijn joviale houding tegenover pers en publiek.

Maar aan die blitzcarrière komt halverwege de jaren '70 abrupt een einde wanneer Jespers op 27 februari 1977 gearresteerd wordt op verdenking van de moord op zijn vrouw Rosine De Sutter. Zo komt hij zelf terecht in de gerechtelijke molen. En dat allemaal door een kapot achterlicht. Een (onderzoeks)rechter voor de rechter, ongezien in België.

Dit is het dossier van Jane. Althans, zo noemen we haar. Want haar echte naam is tot op heden onbekend.

Jane werd in de zomer van 1992 teruggevonden in Het Schijn, een waterloop in de schaduw van het Antwerpse Sportpaleis. Vermoord met een mes. Haar moordenaar werd nooit gevonden. Haar identiteit evenmin. De zaak werd een cold case, de onbekende vrouw wat men noemt een ‘Jane Doe’.

In dit seizoen van de Crimilex tapes gaan we dieper in op het thema van cold cases. Wat is een cold case? Kunnen deze zaken na al die jaren uberhaupt nog worden opgelost? Welke nieuwe technieken kunnen worden ingezet? Wat met burgerinitiatieven?

Onze hoofdgast in dit seizoen is onderzoeksjoumalist Kurt Wertelaers. Nog tijdens zijn carrière als misdaadverslaggever bij een grote krant, legt hij zich toe op onopgehelderde moord- en verdwijningszaken. In 2021 richtte hij Bureau van Meerbeeck op. Bureau Van Meerbeeck onderzoekt niet alleen mysteries, maar bouwt tegelijkertijd aan een kennis-en expertisecentrum rond cold cases.

Op 5 maart 1974 verdween Marcel Coopman, de sasmeester van Kachtem, spoorloos. Hij werd het laatst gezien bij schrijnwerker Pol – Polleke – Maes, een vriend van de familie uit Menen. Deze moest uiteindelijk voor het Brugse Hof van assisen verschijnen.

Polleke Maes legde aanvankelijk tot 7 keer toe bekentenissen af. Later trok hij echter alles weer in. Het mysterie rond de verdwijning van Marcel Coopman blijft bestaan. Zijn lichaam is tot op de dag van vandaag nooit teruggevonden.

Dit seizoen zoomen we in op het tot stand komen en vooral voorkomen van valse bekentenissen. We bespreken dit thema met Dr. L.M. Geven van de universitteit van Leiden. Zij is een autoriteit in het onderzoek naar factoren die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van politieverhoren en hoe valse bekentenissen kunnen ontstaan en worden voorkomen.

Waar was u en wat deed u de avond van 3 september 1992? Toen de vraag hen twee jaar later voor het eerst werd gesteld, hadden Francis en Marco geen idee. Hun verweer voor de volksjury beperkte zich tot een middelvinger, een kreet: 'Wij hebben niks gedaan.' De broers zaten jarenlangonschuldig in de gevangenis.

Francis kon sinds 2004 vervroegd vrijkomen en Marco sinds 2006, maar dat wilden ze niet. Ze weigerden berouw te tonen voor een moord die zij niet pleegden en die vermoedelijk ook nooit is gepleegd. Hun veroordeling tot 15 en 20 jaar cel was een gevolg van hocus-pocus-justitie, van waarheidsvinding door foltering en hypnose.

In dit seizoen analyseren we dit dossier met journalist Douglas de Coninck die de zaak helemaal uitspitte en Peter van Koppen, een autoriteit op gebied van bewijsvoering.